Nhãn da bò hiện nay là một trong những đặc sản trái cây miền tây rất được ưu chuộng, giống nhãn da bò vỏ mỏng, cơm dày, vị ngọt thanh. Đây là món ăn chơi được dùng như trái cây tráng miệng tươi hoặc có thể chế biến thành các ăn, giải khát được yêu thích khác.

Giới Thiệu Nhãn Da Bò

1. Tại sao gọi là nhãn tiêu da bò?

- Nguồn gốc, xuất xứ:

Cây nhãn tiêu da bò ban đầu có nguồn gốc từ Huế nên còn được gọi là nhãn tiêu Huế, nhãn quế. Sau đó được người dân mang về và nhân giống rộng rãi ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Địa hình sông nước chằng chịt, điều kiện khí hậu thuận lợi đã tạo điều kiện cho sự phát triển của loại cây ăn quả này.

Các tỉnh trồng nhiều nhãn tiêu và cho số lượng lớn xuất khẩu đó là Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre. Những ngày lộng gió, nhìn chùm nhãn tiêu đung đưa như mời gọi, hấp dẫn người tham quan mà trong lòng cũng thấy phấn chấn.

- Đặc điểm quả nhãn:

Cái tên gọi nhãn tiêu da bò xuất phát từ việc lớp vỏ của quả có màu sẫm giống như màu da bò. Đặc biệt, phần vỏ của chúng khá mỏng, trong khi cùi bên trong dày và hột nhỏ.

Ngay từ lần thưởng thức đầu, bạn sẽ thấy có một mùi hương thơm mát tỏa ra, vị ngọt thanh cũng lưu lại trên đầu lưỡi rồi xuống cuống họng khiến bạn không thể nào quên.

Cây nhãn trồng càng lâu năm thì thịt càng dày, quả to, vị nhãn cũng ngọt và thơm đậm hơn. Nhãn mọc thành từng chùm, mỗi chùm nặng 1,5 - 2kg. Và người thu hoạch thường cắt theo chùm để gìn giữ sự tươi ngon của nhãn một cách tối đa.

2. Lợi ích của quả nhãn với sức khỏe:

- Thành phần dinh dưỡng

Trong 100g quả nhãn tươi có chứa:

86,3g nước; 48 đơn vị calo; 0,9g protein; 0,1g lipid; 10,9g glucid; 0,40 mg sắt; 10mg magie; 0,14mg vitamin B2, 0,3mg vitamin PP; 0,29 mg kẽm; 12mg phốt pho…

Cùng với đó là hàm lượng vitamin C, vitamin B1, đồng, natri, cellulose dồi dào, cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể người với nhiều lợi ích.

- Công dụng đối với sức khỏe

Chống oxy hóa cơ thể: Trong quả nhãn chứa nhiều vitamin C nên giảm khả năng mắc bệnh liên quan đến ung thư, tim mach, cao huyết áp, tăng cường hệ miễn dịch trước các bệnh ho, cảm cúm thông thường. Đặc biệt, việc ăn 100g nhãn mỗi ngày có thể cung cấp đủ 100% nhu cầu vitamin C cho phụ nữ và 93% lượng vitamin C cho nam giới.

Làm chắc khỏe xương khớp: Theo nghiên cứu của các chuyên gia, phụ nữ đến thời kỳ mãn kinh có nồng độ thấp đối với các chất như đồng, mangan, natri, khi về già rất dễ bị loãng xương, sức khỏe kém. Việc bổ sung 10 quả nhãn khô mỗi ngày sẽ cung cấp đến 90% nhu cầu chất khoáng trong cơ thể.

Giảm sự thiếu máu: Vai trò này liên quan đến chất sắt trong cơ thể. Với những người hoạt động thể chất nhiều, phụ nữ mang thai, nữ giới đến tuổi dậy thì cần bổ sung nhiều sắt hơn cả. Vậy ăn nhãn có thể giúp bạn giải quyết điều này khi nó đáp ứng được 62% nhu cầu hằng ngày.

Tốt cho thị lực: Riboflavin trong nhóm vitamin B là thành phần quan trọng, quyết định đến sức khỏe của mắt. Nếu không cung cấp đủ chất này thì có thể gây ra những vấn đề như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, rối loạn mắt. Hãy ăn khoảng 100g nhãn tươi mỗi ngày để cung cấp 0,14mg riboflavin tăng cường cho mắt nhé.

Giảm được sự căng thẳng: Chất dinh dưỡng trong quả nhãn có thể kích thích tim mạch, lá lách hoạt động tốt nhất. Từ đó, quá trình lưu thông máu, tạo hiệu ứng làm dịu hệ thần kinh, giảm triệu chứng mệt mỏi, cải thiện tập trung hiệu quả. Hơn thế nữa, ăn nhãn cùng giúp bạn ngủ ngon hơn nhờ giảm suy nhược thần kinh.

- Lưu ý khi ăn nhãn bạn cần nắm rõ

Nhãn tiêu da bò tốt là vậy, thế nhưng nếu bạn ăn quá nhiều sẽ gây ra những hậu quả như:

Nóng trong: Nhất là vào mùa hè, cơ thể sinh nhiệt nhiều, nếu bạn ăn nhiều nhãn thì có thể gây ra nóng trong, da mọc mụn nhọt, mụn trứng cá.

Làm tăng đường huyết: Trong nhãn chứa lượng lớn đường. Tiêu thụ quá 300g nhãn mỗi ngày tương đương với bạn ăn 2 bát cơm nên cũng sẽ gây béo phì. Một vấn đề khác nữa đó là khi ăn nhiều, lượng đường trong máu tăng lên, khiến cơ thể mệt mỏi, rã rời. Đặc biệt, với những người bệnh tiểu đường thì rất nguy hiểm và khiến cho triệu chứng bệnh tăng lên. Vậy, cách ăn đúng nhất đó là:

+ Ăn từ 100-200g nhãn mỗi ngày. Ăn kết hợp cùng một số loại trái cây khác để tăng sự đa dạng, cung cấp tối đa chất dinh dưỡng cho cơ thể.

+ Nhãn nên ăn trước hoặc sau bữa cơm 1h để không làm ảnh hưởng.

+ Một số người bệnh đái tháo đường, tiểu đường, béo phì, dị ứng...thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi ăn. Hoặc nếu muốn, bạn hãy chỉ ăn 3-5 quả/ngày nhé.

3. Mẹ bầu có nên ăn nhãn không?

Mặc dù được đánh giá là có nhiều công dụng đối với sức khỏe, loại trái cây này lại chống chỉ định cho bà bầu.

Nhãn tiêu da bò theo đông y có tính nóng, nếu phụ nữ mang thai ăn nhãn có thể gây ra động huyết, đau bụng, thậm chí là làm tổn thương đến thai khí gây sảy thai.

Đặc biệt, với những người có thể trạng yếu, hay nóng trong, khô miệng, táo bón thì càng không nên ăn nhãn. Hay mẹ bầu trong thời gian 7-8 tháng đầu thì gần như tuyệt đối không nên ăn nhãn, nếu không sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến bản thân người mẹ và em bé trong bụng.

4. Trẻ em có nên ăn nhãn không?

Cũng giống như bà bầu, trẻ em không nên ăn quá nhiều nhãn. Tính nóng của loại quả này khiến bé chỉ được ăn tối đa 5-7 quả/ngày. Và thực hiện những lưu ý khi ăn như:

+ Không cho bé dưới 12 tháng tuổi ăn nhãn, kể cả trong thời điểm bé đang ăn dặm.

+ Khi bé đã biết nhai, nuốt, biết phân biệt cùi, vỏ thì mới tập cho bé ăn. Mẹ cần bóc thịt nhãn riêng ra bát để bé ăn, nếu bé chỉ thích nhai lấy nước, bỏ cùi thì cũng không sao nhé mẹ.

+ Chỉ cho bé ăn trước hoặc sau bữa ăn chính 2h đồng hồ để vừa đủ cung cấp chất dinh dưỡng, lại không ảnh hưởng đến thực đơn cố định của bé.

+ Mẹ nên kết hợp nhãn với các loại quả khác để tăng sự đa dạng.

Trong trường hợp nếu bé bị hóc hạt nhãn, bé sẽ có những biểu hiện như ho dữ dội, khó thở, chân tay cứng, toàn thân tím tái..thì bố mẹ cần nhanh chóng sơ cứu trong khoảng thời gian 5-6 phút. Hãy vỗ tay vào lưng, ấn ngực rồi dốc ngược trẻ xuống, tiếp tục vỗ mạnh vào lưng, xương bả vai để đẩy hạt nhãn ra ngoài. Sau đó, bố mẹ đặt bé nằm ngửa, dùng ngón tay cái ấn mạnh vào vùng thượng vị của bé. Nếu hạt nhãn vẫn chưa ra ngoài khi nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện nhé.